- Anadolu Kültürünü Araştırma ve Doğasını Koruma Derneği
- Bu alana bir metin ekleyebilir ve özelliklerini ayarlayabilirsiniz.

ÇEP (Çevre ve Eğitim Projesi)

OKULLARDA ÇEVRE EĞİTİMİ VE UYGULAMA PROJESİ

(YÖNERGE)

HAZiRAN 2OO2

T.C.

İSTANBUL VALİLİĞİ

Özel Kalem Müdürlüğü

Sayı : BO54VLK4340400/10-721 02/07/2002

Konu : Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi

Uygulama Yönergesi

İlgi : Valilik İl Çevre Müdürlüğünün 02.01.2001 tarih ve 01 sayılı yazısı.

Okul içinde ve yaşadıkları bölgelerde çevre kirliliğinin önlenmesinde ve oluşan her türlü çevre sorununun ortadan kaldırılmasındadüşünen, sorgulayan ve fiilen çaba sarf eden bir gençlik oluşturulmasını amaçlayan "Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi", aynı zamanda çevresinde gelişen olaylara duyarlı ve bilinçli yaklaşan geleceğin yöneticisi gençlerimize bugünden çevreyi korumak ve geliştirmeye yönelik sorumluluk yüklenecektir.

2001-2002 Eğitim-Öğretim Yılında ilgi yazı ile başlatılan çalışmaların bundan sonra da aralıksız olarak eğitim ve etkinlikler şeklinde sürdürülmesi gerekmektedir.

Gün geçtikçe artan çevre sorunlarının giderilmesinde öğrencilerin ve gençlerin yaşadıkları çevreye karşı daha duyarlı olmalarını sağlamaya yönelik bu çalışmaların kalıcı bir proje halinde düzenlenmesi amacıyla, bir örneği ekte gönderilmekte olan Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi bir yönerge olarak yürürlüğe konulmaktadır.

Proje, İstanbul Valiliği tarafından uygulamaya konulmuş olup, İl Çevre Müdürlüğü ve İl Milli Eğitim Müdürlüğünün koordinesinde, Kaymakamlıklar, başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere İlçe ve Belde Belediyeleri, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çevreci Sivil Toplum Kuruluşları, Meslek Odaları, Çevreci Kişiler, Medya Temsilcileri ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla verimli ve etkin bir işbirliği içerisinde yürütülecektir.

Yönerge; görev, yetki ve sorumluluk verilen tüm kamu kurum ve kuruluşları ile bunların en üst yöneticileri tarafından uyulması ve uygulanması gereken bir talimat ve hukuki metin olarak dikkatle yerine getirilecektir. Uygulamadan kaynaklanan eksiklik ve aksaklıklardan ilgili kurum görevlisi ve bunların en üst amirleri sorumlu tutulacaktır.

Bilgi ve gereğim önemle arz ve rica ederim.

Erol ÇAKIR

Vali

DAĞITIM

- Sn. Abdurrahman KOÇOĞLU - Vali Yrd.

- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına

- İl Milli Eğitim Müdürlüğüne

- İl Çevre Müdürlüğüne

- İstanbul Orman Bölge Müdürlüğüne

- Kaymakamlıklara

- İlçe Belediye Başkanlıklarına

- 41 Belde Belediye Başkanlıklarına

- İl Özel İdare Müdürlüğüne

- Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlarına

- İl Yazı İşleri Müdürlüğüne

- İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğüne

- İstanbul İli Çevre Koruma Vakfına

- Mesleki Kuruluşlar ve Gönüllü Kuruluşlara

- Yazılı ve Görsel Basın Kuruluşların

GİRİŞ

2700 yıllık bilinen tarihiyle önemli bir liman ve kültür merkezi olan İstanbul, yüzölçümü ve nüfus olarak birçok Avrupa ülkesinden daha büyük bir şehirdir. Çarpık kentleşme, konut ve sanayi yapılarının iç içe olması, yeşil alanların gün geçtikçe azalması, kalabalık nüfusun ve yerleşimin kendi yakın çevrelerine duyarsız davranışları gibi pek çok örneği sıralanabilecek çevre sorunlarının çözümüne yönelik arayışta; gençlerin ve özellikle öğrencilerin önemli aktörler olduğu bilinciyle Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi hazırlanmıştır.

Okullarda eğitim ve öğrenim gören öğrencilerin çevre sorunlarına duyarlılıklarının arttırılması, çevrelerinde denetim ve iyileştirme görevi yapmaları, bu görevi gerçekleştirirken gönüllü kuruluşlar ve çevrecilerle iş birliği içinde olmaları çevrenin iyileştirilmesi açısından büyük bir fayda olarak düşünülmektedir.

E. YASAL DAYANAK

a. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

b. 2872 Sayılı Çevre Kanunu

2872 Sayılı Çevre Kanununa göre;

-02.11.1986 gün ve 19269 sayılı R. G.de yayımlanarak yürürlüğe giren

" Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği"

11.12.1986 gün ve 19308 sayılı R.G.de yayımlanarak yürürlüğe giren

“Gürültü Kontrol Yönetmeliği”

- 04.09.1988 gün ve 19919 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren

"Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği"

- 14.03.1991 gün ve 20814 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren

"Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"

- 10.08.2001 gün ve 20814 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren

"Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği"

-05.01.2002 gün ve 24631 sayılı R.G.'de yayımlanarak yürürlüğe giren

"Çevre Denetim Yönetmeliği"

c. 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu

d. Valilik Genelgeleri

e. Çevre Bakanlığı Eğitim, Yayın Daire Başkanlığı Genelgeleri

f. İl Mahalli Çevre Kurulu Kararları

C. AMAÇ

Projenin amacı; tüm gençlerde ve özellikle öğrencilerde çevre bilincini oluşturmak ve onların çevrelerine karşı daha duyarlı bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır. Böylelikle okul içinde ve yaşadıkları bölgelerde çevre kirliliğinin önlenmesinde ve oluşan her türlü çevre sorunun (hava, su, gürültü, görüntü kirliliği, yeşil alan sorunları vb.) ortadan kaldırılmasında düşünen, sorgulayan ve hesap soran, aynı zamanda çevrenin iyileştirilmesi için fiilen çaba sarf eden bir gençlik oluşturmaktır.

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi ile sürdürülebilir kalkınma anlamında çevresinde gelişen olaylara duyarlı ve bilinçli yaklaşan geleceğin yöneticisi gençlere, bugünden; çevreyi korumak ve geliştirmeye yönelik sorumluluk yüklenecek ve onların çözüme katılımlarını sağlamak için ortaklık zemini oluşturulacaktır.

Temelini gençlerin ve çevrenin oluşturması nedeniyle dinamizm kazanan Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi, her yıl aksaklıkları giderilerek geliştirilecek ve projeye süreklilik kazandırılacaktır.

Ayrıca bu doğrultuda; Kaymakamlıklar, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı başta olmak üzere tüm ilçe Belediye Başkanlıkları, çevreci Sivil Toplum Kuruluşları ve kişiler ile etkin bir iş birliği yapılacaktır.

D. KAPSAM

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi, İstanbul'da bulunan tüm Resmi-Özel İlköğretim Okulu ve Ortaöğretim öğrencilerini kapsamaktadır.

a. Proje kapsamında her okuldan en az 2 (iki) çevre gönüllüsü öğretmen ve her sınıftan en az 5 (beş) çevre gönüllüsü öğrenci belirlenecek ve eğitime tabi tutulacaklardır.

b. Çevre gönüllüsü öğrenciler kendilerine dağıtılan Çevre Gönüllüsü Öğrenci Kimlik Kartı ile tanınacaklardır.

Her okulun bulunduğu semtteki/mahalledeki öğrencisi, bu alandaki çevrenin düzenlenmesi ve takibi ile görevli ve sorumludur. Çevre gönüllüsü öğrenciler eğitilecek, öğretmenleri eşliğinde küçük gruplar halinde sorumluluk bölgelerinde denetimler yapabileceklerdir. Çevreyi bozanları veya çevrelerini iyileştirmesi gerekenleri gördüklerinde bireysel olarak veya birkaç arkadaşı ile önce sözlü olarak ikazda bulunacak, uyarıya rağmen iyileştirme sağlamayanlar için tespit ve ikaz formudüzenleyeceklerdir. Tespit ve ikaz formlarım ilgili yerlere göndererek şahsın /kuruluşun cezalandırılmasını sağlayabileceklerdir.

Çevre gönüllüsü öğrenciler, yasal sınırlar içinde kalmak ve suç oluşturmamak üzere gösteri ve etkinlikler yapacaklardır.İlgilenilen çevre sorunlarını başarı (amaç) gerçekleşinceye kadar takip edecekler, şikayet/suç duyurusunda bulunacaklardır. Kurallara uygun davranan ve çevre adına iyi şeyler yapanlara ise lehte eylemler ile teşekkür edecekler, böylece kamuoyunun dikkatini çekeceklerdir.

c) Orman ve Gençlik Kampları ile bu faaliyetlere katılan öğrencilere doğal hayatın tanıtılması, ormanların sevdirilmesi sağlanacak, sahiplenme bilinci gelişmiş insanların katkı ve katılımıyla ormanların yangınlardan ve her türlü bozulmadan korunmasını temin edecek şekilde gayret göstereceklerdir.

d.Tarihi, turistik, kültürel ve doğal varlıkların korunması ve çevrenin iyileştirilmesi için mücadele etmek öğrencilerin öncelikli konularından olacaktır.

E. TEŞKİLATLANMA

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi teşkilatlanması birbirine bağlı üç ayrı sistemde gerçekleştirilecektir.

a. İl Çevre Çalışma Komitesi,

b. İlçe Çevre Çalışma Komitesi

c. Okul Çevre Çalışma Komitesi

a. İl Çevre Çalışma Komitesi Üyeleri ve Görev Dağılımı

aa) İstanbul Valiliği

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi İstanbul Valiliği tarafından uygulamaya konulmuş olup, İstanbul Valisinin gözetim ve denetiminde yürütülecektir. Vali, uygulama ve yürütme görevini gerektiğinde ilgili Vali Yardımcısı aracılığı ile sürdürecektir.

ab) İl Çevre Müdürlüğü

1) Projenin koordinatörlük ve sekreterya hizmetlerini yapacaktır.

2) Proje kapsamında eğitim ve uygulama çalışmalarına eleman, araç, ekipman ve teknik açıdan destek verecek, kaynak yaratılmasını sağlayacaktır.

3) Çevre ve eğitim konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin (vakıf-dernek) ve gönüllülerin katkı, katılım ve emek desteği, ayrıca Müdürlük elemanlarının görevlendirilmesi ve her türlü donanımının sağlanmasıyla Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi Bürosunu oluşturacaktır.

4) Çevre gönüllüsü öğrenciler tarafından düzenlenen ancak ilçe bazında çözümlenemeyen ve/veya daha detaylı denetim, ölçüm ve incelemeleri gerektiren tespit ve ikaz formları ile ilgili gereğini ve yasal işlemlerini yapacak ve ilgilisine (İlçe Kaymakamlığı aracılığıyla tespit ve ikaz formunu düzenleyen okula) yanıt verecek, gelişmeleri takip edecektir.

5) Projenin yürütülmesi ve başarı kazanması konusunda ihtiyaç duyulacak her türlü çalışma ve katkıyı sağlayacaktır.

ac) II Milli Eğitim Müdürlüğü

1) Proje İl Çevre Müdürlüğü ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün koordinesinde yürütülecektir.

2) Okullara bütün duyuruları yapacak, proje ile ilgili her türlü yazılı ve /veya görsel materyalin dağıtımını üstlenecektir.

3) Öğrenciler tarafından yıl içinde yapılacak olan gösteri ve etkinliklere imkan sağlayacaktır.

4) İl bütününde, İlçe Çevre Çalışma Komitesi bünyesinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Müdür/Şube Müdürü tarafından temsil edilmesini ve en az bir eğitim yöneticinin katılımını sağlayacak ve yapılan çalışmaların takipçisi olacaktır.

5) Tüm okullarda Okul Müdürleri başkanlığında Okul Çevre Çalışma Komitesi oluşturulmasını sağlayacaktır.

6) İl bütününde öğrencilerde çevre bilincinin oluşturulmasını sağlamak amacıyla kompozisyon, resim yarışmaları ve diğer etkinlikleri düzenleyecek ve özellikle sanatsal, kültürel ve sportif etkinlikler yapacaktır.

7) Tüm okulların Milli Bayramlarda ve 5 Haziran Dünya Çevre Gününde gerçekleştirilen gösteri ve yürüyüşlere çevre temasını işleyen giysi, afiş, pankart vb. faaliyetlerle katılımım sağlayacaktır.

8) Proje kapsamında okullar bünyesinde sürdürülen faaliyetlerin değerlendirileceği toplantı ve çalışmalara katılacak, ödüllerin belirlenmesi ve dağıtımında etkin görev üstlenecektir.

9)Çevre Haftası Kutlama Programı kapsamında yapılacak her türlü etkinlik, kapalı/açık mekan toplantıları, ödül törenleri ve gençlik konserleri vb. organizasyonlarda görev alacak öğrenci gruplarının tiyatro, müzik, halk oyunları gösterileri yapmasını ve öğrencilerin öğretmenleri ve/ veya velileri eşliğinde söz konusu etkinliklere katılımını sağlayacaktır.

10) Projenin uygulanması ve başarısı için ihtiyaç duyulacak diğer çalışmaları gerçekleştirecektir.

ad) İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü

1) Proje kapsamında yer alan Gençlik Orman Kamplarının, ağaçlandırma faaliyetlerinin, piknik ve doğal alanlardaki eğitim gezilerinin organizasyonunu gerçekleştirecektir.

2) Kendi görev sahasında çevre konusundaki tüm çalışmalara katılacak ve ihtiyaç duyulacak her türlü katkı ve desteği sağlayacaktır.

ae) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

1) İl bütününde, Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi kapsamında sürdürülen her türlü proje ve etkinlikleri, Okul Çevre Çalışma Komitesi faaliyetlerini destekleyecektir.

2) İl Çevre Çalışma Komitesi tarafından düzenlenecek çevre ile ilgili her türlü açık/kapalı mekan toplantı ve etkinlikleri için, uygun olmaları durumunda toplantı ve konser salonlarının ve diğer mekanların ücretsiz tahsisine imkanlar ölçüsünde yardımcı olacaktır.

3) Her yıl 5 Haziranda gerçekleştirilen Geleneksel Çevre Günü Yürüyüşünün yapıldığı İstiklal Caddesi, Taksim Cumhuriyet Anıtı ve çevresinde ve proje çalışmalarının yapılacağı diğer açık ve kapalı mekanlarda gerekli önlemlerin alınmasını ve düzenlemenin yapılmasını temin edecektir.

4) İstanbul Kent Orkestrasının Çevre Haftası süresinde farklı mekanlarda imkanlar ölçüsünde açık hava konserleri vermesini ve Kent Bandosunun Geleneksel Çevre Yürüyüşüne eşlik etmesini sağlayacaktır.

5) Projede etkin görev yapan çevre gönüllüsü öğretmenlerin, çevre gönüllüsü öğrencilerin ve diğer gönüllülerin sosyal, kültürel ve sportif tesislerden özel indirimlerle yararlanmasına imkanları ölçüsünde olanak sağlayacaktır.

6) Proje kapsamında sürdürülen ağaçlandırma ve kamp çalışmalarında araç dahil tüm destekleri sağlayacaktır.

7) Öğrenciler için çevre teknolojilerinin kullanıldığı faaliyetleri tanıtıcı teknik geziler düzenlenmesine yardımcı olunacaktır (İçme suları ve atık su arıtma, katı atık toplama, tıbbi atık giderimi, geri kazanım tesisleri vb.).

8)Proje bünyesinde, okullardaki atık yönetimi (kağıt, cam ve pil vb. atıkların okullardan ve halktan toplanması ve değerlendirilmesi) konusunda ilgili organizasyonun ve düzenlenmenin yapılmasına katkı sağlayacaktır.

9) Her türlü imkanları ile projeye destek olacaktır.

af) Meslek Odaları

Meslek odaları, toplumda çevre bilincinin yaygınlaştırılması amacıyla sahip oldukları eleman, teknik destek ve/veya maddi potansiyellerini ve imkanlarını olanaklar ölçüsünde Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesine yönlendirecekler ve projeye sahip çıkarak etkin görev alacaklardır.

ağ) Çevreci Sivil Toplum Kuruluşları

1) Çevre ve eğitim konularında faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşları projenin tanıtılması, pratik uygulamaları, eğitim ve uygulama planlarının yapılması ve uygulamasında aktif görev alacak ve projede yer alan tüm kişi, kurum ve kuruluşların iletişimini sağlayacaklardır.

2) İl bütününde ve ilçelerde Sivil Toplum Kuruluşu temsilcileri Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi kolaylaştırıcısı görevini yüklenecek, İl Çevre Müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak büroya eleman, teknik bilgi, doküman yardımında bulunacak ve özellikle çevre gönüllüsü öğrencilerin uygulama faaliyetlerine katılacak ve faaliyetlerin takibine destek vereceklerdir.

3) Okullardaki bilgilendirme toplantılarına, seminerler ve/veya atölye çalışmalarına katılacaklardır.

ah) Çevreci Kişiler

İlçe ve/veya Okul Çevre Çalışma Komitesinin faaliyetlerini en geniş ölçüde desteklemeleri ve tespit ve ikaz formlarının takibi ile projeye destek vermeleri teşvik edilecektir.

aı) Medya Temsilcileri

Ulusal, yerel yazılı, sözlü ve görsel basın temsilcilerinin:

1) Projenin tanıtımı ve halka duyurulması, her

kesimden insanının aktif katılımın sağlanması, çevre eğitimleri ve uygulamalarının desteklenmesi amacıyla görev alacaklardır.

2) Toplumda çevre bilincinin yaygınlaştırılması için çevre içerikli yayınların artırılmasına destek vereceklerdir.

3) Çevre gönüllüsü öğrencilerin çevre sorunlarını çözmeye yönelik yaptıkları gösteri ve etkinliklerin duyurulmasını, çözüm için takipçi olunmasını, aksi davrananların teşhir edilmesini sağlayacaklardır.

4)Çevrenin iyileştirilmesi konusunda bugüne kadar yürüttükleri olumlu katkıları arttırarak devam ettirmeleri konularında gerekli çabayı sarf edeceklerdir.

ai) İl Çevre Çalışma Komitesinin Toplanması

İl Çevre Çalışma Komitesini oluşturan kurum ve kuruluş temsilcileri, Eylül-Haziran döneminde periyodik olarak her ay hazırlanan gündem doğrultusunda, projeden sorumlu Vali Yardımcısı Başkanlığında İl Çevre Müdürlüğünde toplanacaklar ve

yapılan çalışmaların değerlendirilmesi ile alınacak tedbirler ve ihtiyaç duyulan diğer konuları görüşerek kararlaştıracaklardır.

b. İlce Çevre Çalışma Komitesi Üyeleri ve Görev Dağılımı

ba) Kaymakamlık Makamı

İlçe Çevre Çalışma Komitesinin Başkanı ve Proje Uygulama Sorumlusu İlçe Kaymakamıdır. Kaymakamlık;

1) Ülke, il ya da ilçe bazında çevre ve eğitim konularında hizmet veren sivil toplum kuruluşlarına çağrıda bulunarak İlçe Çevre Çalışma Komitesi çalışmalarında, en az bir sivil toplum kuruluşu temsilcisi olmak üzere birden çok dernek ve/veya vakıf ve gönüllü çevrecinin görev almasını sağlayacaktır.

2) İlçe Çevre Çalışma Komitesi tablosunu oluşturacak ve İl Çevre Müdürlüğüne gönderecektir. İlçe Çevre Çalışma Komitesi, her okulun bulunduğu semtteki /mahalledeki öğrencisini, adı geçen okulun sorumluluk alanı olarak belirleyecektir.

3) Projenin uygulanması için her türlü yayın, afiş, broşür ve proje ile ilgili diğer yayın ve promosyon ürünlerinin temini için gerekli destek verecek, bütçe oluşturacaktır.

4) İlçe bazında düzenlen tespit ve ikaz formları ile çevre eğitim ve uygulama programlarını değerlendirerek sorunların giderimi için gerekeni yapacak, ilgili okullara yanıt vermek ve Valilik Makamına rapor sunmak üzere, her ay ilgililerin katılımıyla İlçe Çevre Çalışma Komitesi toplantısını düzenleyecektir.

5) Projenin uygulamalarını yapmayan ve/veya aksatan tüm görevliler hakkında yasal işlem yapacak, sonucu Valilik Makamına bildirecektir.

6) Çevre gönüllüsü öğrencilerin, öğretmenleri ve diğer ilgililerin katılımıyla gerçekleştirecekleri suç teşkil etmeyen etkinliklerdeher türlü güvenliğin sağlanması konusunda duyarlı davranacaklar ve gerekli tedbirleri aldıracaklardır. Yapılan gösteri ve etkinliklerin yerel yayın kuruluşları ile duyurulmasını sağlayacaktır.

7) Projenin başarısı için kendi görev sahasındaki her türlü çalışmaya destek verecektir.

bb) İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

İlçe Milli Eğitim Müdürü veya Şube Müdürü İlçe Çevre Çalışma Komitesinde görev alacak ve koordinatör müdürlerden en az birinin katılımını sağlayacaktır.

1)Proje tanıtım, değerlendirme ve uygulama amaçlı toplantılarını ilçe bütününde organize edecek

(salon tahsisi vb.) ve İl Milli Eğitim Müdürlüğünü bilgilendirecektir.

2) Okul ve İlçe Çevre Çalışma Komitelerinin etkin olabilmesi için gerekli desteği verecek, yapılan çalışmaların takipçisi olacaktır.

3) Çevre ödüllerini alacakların belirlenmesi için ilçede proje kapsamında yapılan etkinlik, eğitim ve uygulama raporlarını her yıl Mayıs ayının 15. gününe kadar İl Çevre Çalışma Komitesi Değerlendirme Jürisine gönderecek ve bu konuda katkı sağlayacaktır.

4)Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi çalışmalarına gönüllü olarak katılan öğretmenlere her türlü destek verilecek, toplantı, seminer ve suç teşkil etmeyen etkinliklere katılım ve organizasyon için çevre gönüllüsü öğretmenlere idari yönden her türlükolaylık sağlanacaktır.

5)Projenin amacına ulaşması açısından görev sahasında her türlü katkı ve desteği sağlayacaktır.

bc) Çevre Koruma Ünitesi Müdürlüğü (Çevküm)

1) Projenin ilçelerdeki koordinatörlük ve sekreterya hizmetlerini yapacaktır.

2) Proje kapsamında düzenlenen tespit ve ikaz formlarında belirtilen şikayetleri yerinde inceleyecek, gerekli önlemler aldırılacak veyasal işlem uygulayıp ilgilisine yanıt verecektir.

3) İlçe bütününde etkinlik ve gösteri programlarının gerçekleştirilmesi için gerekli hazırlıkları yapacak, çeşitli projeleri uygulamaya koyacak, takip edecek ve İlçe Çevre Çalışma Komitesinde etkin görev alacaktır.

4) Projenin amacına ulaşması konusunda her türlü çalışma ve katkıyı sağlayacaktır.

bç) İlçe Belediye Başkanlığı

1) Belediye Başkanlığı, İlçe Çevre Çalışma Komitesinde üst seviyede (Belediye Başkan Yardımcısı veya ilgili birim müdürü ile) temsil edilecektir. Kaymakamın gerekli görmesi halinde Belediye Başkanı da toplantılara katılacaktır.

2) İlçe Çevre Çalışma Komitesine iletilen tespit ve ikaz formları ile ilgili gerekli işlemlerin yerine getirilmesini, ilgililerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi aktarımım sağlayacaktır.

3) Projenin uygulanması için her türlü yayın, afiş, broşür ve proje ile ilgili yayın ve promosyon ürünlerinin temini için gerekli destek verilecek bütçe oluşturacaktır.

4) Toplantı ve etkinlikler için açık alanlar ve kapalı salonlar tahsis edecek, kamp, piknik ve uygulamalar için gerekli araç ve diğer imkanlarla destek verecektir.

5) Çevreye yönelik hizmetlerde, çevre gönüllüsü öğrencilerin tespit ve ikaz formlarında belirttikleri belediyeleri ilgilendiren sorunların giderilmesine öncelik tanınacak ve verilen sürede çevre olumsuzluğunu gidermeyenlerin özel mevzuatına göre doğrudan veya dolaylı yollarla cezalandırılmasını sağlayacaktır.

6) Öğrencilerde ve gençlerde yaşadıkları çevreyi sahiplenme bilincinin gelişmesi için ilçe bütününde yeşil alanların oluşturulması, korunması, fidan dikim kampanyalarında ve benzeri etkinliklerde işbirliği yapacaktır.

7) Projenin amacına ulaşması ve çevrenin iyileştirilmesi için gerekli tüm çalışma ve katkıyı sağlayacaktır.

bd) İlçedeki Çevre ve Eğitim Dernekleri -Çevreci Kişiler

1) İlçede görev almak isteyen Çevreci Sivil Toplum Kuruluşları ve kişiler, Kaymakamların da uygun görmesi ile İlçe Çevre Çalışma Komitesine katılarak ilçe düzeyinde yapılan çalışmalara destek vereceklerdir.

2) Çevre gönüllüsü öğrenciler tarafından doldurulan tespit ve ikaz formlarının takibini yapacaktır.

3) Projenin amacına ulaşması için her türlü destek ve katkıyı sağlayacak ve işbirliği yapacaklardır.

be) Yerel Basın Temsilcisi

1) Projenin halka duyurulmasını, etkinliklere dikkat çekilmesini ve katılımı sağlayacaktır.

2) Çevre gönüllüsü öğrencilerin yaptıkları gösteri ve etkinliklerin, düzenledikleri tespit ve ikaz formlarının takibi ve çevre kirliliği yaratanların ya da görevini yerine getirmeyenlerin teşhir edilmesi konularında etkin görev yapacaklardır.

3) Projenin amacına ulaşması konusunda her türlü çalışma ve katkıyı sağlayacaktır.

c. Okul Çevre Çalışma Komitesi Görev Dağılımı

ca) Okul Müdürlüğü

1) Okul Çevre Çalışma Komitesinin Başkanı Okul Müdürüdür. Projenin okul bölgesinde başarıya (amacına) ulaşması için her türlü tedbiri alacak ve uygulayacaktır.

2) Okul Müdürü, öncelikle Okul Çevre Çalışma Komitesini oluşturacak, her yıl Ekim ayında organizasyon tablosunu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne teslim edecektir.

3) Çevre gönüllüsü öğrencilerin ve öğretmenlerin çalışmalarını özendirecek, destekleyecektir.

4) Aylık faaliyet raporlarını hazırlayacak ve Okul Çevre Çalışma Komitesinde irdelendikten sonra çözümleri bulunanlar ve çözümlenemeyenler şeklinde gruplandırarak liste halinde tespit ve ikaz formlarının birinci kopyasını Koordinatör Müdürlere teslim edecektir.

5) Okul bünyesinde öğrencilerde çevre bilincinin yaygınlaştırılması için yıl boyunca yapılacak eğitim ve uygulama programını hazırlatacak, tüm çalışmaların ve uygulamaların sorumluluğunu yüklenecek ve takibini yapacaktır.

cb) Proje Sorumlusu Çevre Gönüllüsü Öğretmenler

1) Okul Çevre Çalışma Komitesini oluşturacak, çevre gönüllüsü öğrencilerin çalışmalarını teşvik edecek ve destekleyeceklerdir.

2) Öğrenciler tarafından doldurulan tespit ve ikaz formlarının Okul ve İlçe Çevre Çalışma Komitelerinde değerlendirilmesinde takipçi olacak, aylık raporları hazırlayacaklardır.

3) Yıllık eğitim planlarını yapacaklar, bireysel veya küçük gruplar halinde gerçekleştirecekleri gösteri ve etkinliklerde öğrencilerinin yanında yer alacaklardır.

4) Projenin amacına ulaşması konusunda her türlü çalışma ve desteği sağlayacaklardır.

cc) Proje Sorumlusu Çevre Gönüllüsü Öğrenciler

1) Çevre gönüllüsü öğrenciler, okullarının bulunduğu semtteki/mahalledeki çevrenin düzenlenmesi ve takibi ile görevli ve sorumludur.

2) Öğretmenleri eşliğinde küçük gruplar halinde, sorumluluk bölgelerinde denetimler yapacak, çevreyi bozanları veya çevrelerini iyileştirmesi gerekenleri gördüklerinde bireysel olarak veya birkaç arkadaşı ile önce sözlü olarak ikazda bulunacak, uyarıya rağmen iyileştirme sağlamayanlar için tespit ve ikaz formu düzenleyeceklerdir.

3) Tespit ve ikaz formlarını ilgili yerlere göndererek şahsın/kuruluşun cezalandırılmasını sağlayabileceklerdir.

4) Yasal sınırlar içinde kalmak ve suç oluşturmamak üzere gösteri ve etkinlikler yapacaklardır. İlgilenilen çevre sorunlarında başarı sağlanıncaya kadar takipçi olacak, şikayet/suç duyurusunda bulunacaklardır. Kurallara uygun davranan ve çevre adına iyi şeyler yapanlara ise lehte gösteri ve uygulamalar ile teşekkür edeceklerdir. Bu eylem ve uygulamalar ile kamuoyunun dikkatini çekeceklerdir.

cç) Okul Aile Birliği / Koruma Derneği Temsilcisi

1) Proje kapsamında okul bünyesinde yapılacak çalışmalara velilerin katılımını sağlayacak, çevre gönüllüsü öğretmen ve öğrencilere bilgi ve emek desteği verecek, finansman konusunda kaynak oluşturulmasına yardımcı olacaktır.

2) Çevrenin korunması ve iyileştirilmesi konusunda her türlü çalışmayı yapacaktır.

F. ÇEVRE DENETİMLERİNDE DİKKATE ALINACAK ÇEVRE KİRLİLİĞİ KONU BAŞLIKLARI

Katı Atık (Çöp) Kirliliği

Çöplerin poşet içerisinde çıkarılmaması, gelişi güzel çevreye atılması, düzensiz toplanması, konteynır (büyük çöp toplama kapları) ve çöp kutularının yetersizliği veya aşırı doldurulmuş olması, bina kapı önlerinin ve kaldırımların kullanıcıları tarafından temiz tutulmaması, yolların temizliğinin ilgili belediye tarafından yapılmaması, tehlikeli ve tıbbi atıkların uygun şekilde toplanmaması, gideriminin sağlanmaması, geri kazanım projelerinin aktif olarak sürdürülmemesi vb.

Atık Su Kirliliği

Evsel ve endüstriyel atık suların doğrudan dere, nehir, göl, deniz veya toprağa verilmesi, arıtma tesisi olmadan çalışan sanayi tesisleri ile arıtma tesisleri düzenli olarak çalışmayan tesisler, evsel kaynaklı deterjanlı suların, balkon ve teras giderlerinin kanalizasyona bağlı olmadan doğrudan cadde veya sokağa veril mesi vb.

Hava Kirliliği

Bacalardan yoğun duman çıkması, kalitesiz ve kaçak yakıt kullanımı, piyasaya sunulan kömürlerin açıkta (torbasız) satılıyor olması, yakıt olarak çöp her türlü atık ve artığın yakılması, iş yerlerinden kaynaklanabilecek her türlü gaz atıklar, araçlardan kaynaklanan egzoz gazları vb.

Park ve Yeşil Alan Sorunları

Mevcut ve oluşturulacak park ve yeşil alanların, ormanların korunmaması, bitkilerin, çocuk oyun aletlerinin, şehir mobilyalarının, spor sahalarının tahrip edilmesi ve benzeri eylemlerin takibi ile bu kamu hizmetine ayrılan sahaların ağaçlandırılmaması çiçeklendirilmemesi ve temizlenmemesi vb.

Görüntü Kirliliği

Sıvanmamış ya da boyası eskimiş dış cephesi kirli binalar, bakımsız bina bahçeleri, tahrip edilmiş yıpranmış bahçe duvarları, bakımsız veya bozuk bahçe korkulukları, bina balkonlarına konulan kirlilik yaratacak her türlü malzeme, bina cephesine konulan farklı şekil, boyut ve renklerdeki her türlü ilan ve reklam tabelaları, kaldırımlara (yol kenarlarındaki kaldırımlar) konulan ışıklı ve ışıksız reklam panoları, kaldırımlardaki fiziki bozulmalar ve kaldırım işgalleri vb.

Gürültü Kirliliği

Konutlardan, işyerleri ve sanayiden, trafikten kaynaklanan insan ruh ve beden sağlığım bozan her tür düzensiz sesler vb.(ses yükseltici cihazlarla satış yapılması, yüksek sesle müzik çalınması,makine gürültüleri).

g. Diğer Kirlilikler

Çevre gönüllüsü öğrenciler, burada ifade edilmeyen fakat yaşadıkları bölgelerde karşılaştıkları diğer tüm çevre sorunları için de tespit ve ikaz formu düzenleyebileceklerdir.

G. UYGULAMA

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi uygulamaları iki şekilde yapılacaktır.

a. Çevre Eğitimleri

b. Çevre Denetimleri

c. Çevre Eylemleri

Çevre Eğitimleri

Çevre eğitimleri; çevre gönüllüsü öğretmenlerin, bu projede yer alan diğer yetişkinlerin, halkın eğitimi ve öncelikle çevre gönüllüsü olanların ve tüm öğrencilerin eğitimi olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleştirilecektir.

Eğitim kapsamında; okul kütüphanesinde çevre yayınları köşesi ve çevre panosu oluşturulacak, uzmanların katılımıyla seri seminerler yapılacak, çeşitli yayınlar okutulacak ve filmler izlettirilecek, çevre içerikli sanatsal ve kültürel faaliyetler yapılacak, kamu kurum ve kuruluşları ziyaret edilecek, çevre konusunda hizmet veren tesisler gezilecek, arbereatum (ağaç müzesi) gezilecek ormanlık ve yeşil alanlarda piknikler düzenlenecek, doğal yaşam izlenecektir.

Her okulda çevre sorunlarını ve çözümlerini gündeme getirecek toplantılar, seminerler, atölye çalışmaları, sergiler, panolar v.b. etkinlikler düzenlenecektir.

Temiz üretim, temiz enerji, biyolojik çeşitlilik, bilgilenme hakkı, uluslararası çevre antlaşmaları, çevre dostu olma, tüketici hakları, Yerel Gündem 21, kalite, doğanın ve doğal varlıkların korunması, Reduce (daha az tüketim), Reuse (tekrar kullanım), Recycle (geri dönüşüm) 3R stratejisi hakkında gençler bilgilendirilecek ve yerel kültürüne ve değerlerine sahip çıkan kişinin çevresini koruyabileceği vurgulanacaktır.

Her ay bir konu seçilerek bu konunun çeşitli yönlerden gençlerle irdelenmesi sağlanacak ve onların bu konuyu özümseyebilecekleri etkinlikler düzenlenecektir.

Çevre gönüllüsü öğrencilerinin önderliğinde gerçekleştirilecek etkinliklerde diğer öğrencilerin katılımı da sağlanacaktır.

Doğadaki çeşitliğin ve ekip çalışmasının örnekleri okul çalışma grubunda da öğrenciler arasında teşvik edilecek, çevre konusunda yapılan çalışmalarda sonuçlar kadar süreçler de değerlendirmelerde göz önüne alınacaktır.

Eğitim konusunda diğer her türlü çalışma ve gayret gösterilecektir

Çevre Denetimleri

Çevre gönüllüsü öğrenciler, küçük gruplar halinde kendilerini tanıtıcı giysiler veya işaretlerle bir rehber (öğretmen, veli veya çevre gönüllüsü gibi) eşliğinde, okullarının bulunduğu semtte/mahallede haftada en az bir defa olmak üzere dolaşarak denetimler yapacaklardır. Gördükleri olumsuzlukların giderilmesi/düzeltilmesi için ilgili kişileri uygun bir şekilde ikaz edip tespit ve ikaz formu düzenleyebilecekleri gibi, duruma göre rapor düzenleyerek ilgili kuruma, Belediye veya Kaymakamlığa suç duyurusunda da bulunabilecekler, olumsuzluk bitinceye kadar konuyu ısrarla takip edecekler ve her türlü yasal tedbir veya uygulamayı aldırma konusunda çaba sarf edeceklerdir.

Çevre gönüllüsü öğrenciler yukarıda belirtilen çevre denetim görevleri esnasında çevre suçu oluşturmayan, hatta hiçbir olumsuzluk taşımayan, ancak çevrenin iyileştirilmesinde, güzelleştirilmesinde veya yapılmasında fayda gördükleri bir konuyu tespit ettikleri taktirde, bunun da gerçekleştirilmesini kişi ve kurum/kuruluşlardan isteyebileceklerdir.

Çevre Uygulamaları

Çevre uygulamaları mevzuatımızın imkan verdiği, suç teşkil etmeyecek gösteri ve etkinlikler olacaktır.

Çevre uygulamaları öncesinde öğrenciler yapılacak çalışmalar ve sorunlar ile ilgili olarak bilgi edinecekler, öncelik sıralaması yapacaklar, afiş, pankart hazırlayacaklar ve çevre dostu insanların desteğini alacaklardır.

Aynı mahallede bulunan okullar uygulamalarda birbirlerine destek verecekler, gerekirse ortak etkinliklerle sorunu gündeme getirecekler ve çözüme yönelik mücadele edeceklerdir.

Yaşanan deneyimler başka okullardaki çevre gönüllüsü öğrenciler ile paylaşılacak, düzenlenecek çevre uygulamaları aşama aşama sonuç alacak şekilde tasarlanacak ve çevre sorunları hakkında bilgi verici olacak şekilde yapılandırılacaktır.

Çevre gönüllüsü öğrencilerinin düzenledikleri ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü aracılığı ile İlçe Çevre Çalışma Komitesine gönderilen tespit ve ikaz formu sonucunda 4 hafta içinde herhangi bir gelişme olmaz ve Kaymakamlık Makamından herhangi bir yanıt alınmaz ise konu İstanbul Valiliği İl Çevre Müdürlüğüne iletilecektir.

H. OKULLARDA ÇEVRE EĞİTİM VE UYGULAMA PROJESİ TAKVİMİ

Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi her yıl okulların açılmasının ardından İl, İlçe, Okul Çevre Çalışma Komitelerinin oluşturulmasıyla;

1) Eylül-Haziran dönemlerinde çevre eğitim, uygulama ve etkinlik programları uygulanacaktır.

2) Temmuz-Ağustos aylarında projede etkin çalışan ve başarılı olan çevre gönüllüsü öğrenciler öğretmenleri eşliğinde Gençlik Orman Kamplarına katılacaklar veya uygun şekilde ödüllendirileceklerdir.

3) İlçe Çevre Çalışma Komitesi, aylık faaliyet raporlarını her ayın son haftası ulaşacak şekilde İstanbul Valiliği İl Çevre Müdürlüğüne gönderecektir.

4) İlçe Çevre Çalışma Komitesi 1-10 Mayıs tarihleri arasında değerlendirmesini yaparak proje kapsamında etkin çalışan 2 (iki) ilköğretim okulunu ve l (bir) lise veya dengi okulunu belirleyecek, yaptıkları proje ve etkinliklerin detaylarım içeren dosyaları en geç 15 Mayıs'a kadar İstanbul Valiliği İl Çevre Müdürlüğüne teslim edecek ve adı geçen o-kulları il bazında yapılacak değerlendirmeler için a-day olarak gösterecektir.

5) İlçe Çevre Çalışma Komitesi, Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi kapsamında ilçede en etkin çalışan, dereceye giren Okul Çevre Çalışma Komitesi Üyelerine Çevre Haftası Kutlama Programında ödüllerini sunacaktır.

6) İl Çevre Çalışma Komitesi Üyeleri 16-20 Mayıs tarihleri arasında toplanarak en başarılı 3 İlçeyi, 3 İlköğretim Okulunu ve 3 Lise ve dengi o-kulunu belirleyecek, sonuçlar İl Çevre Müdürlüğü tarafından Valilik Makamına sunulduktan sonra İlçe Kaymakamlarına bildirilecektir.

7) Projede başarılı olanlara ödülleri, Çevre Haftası Kutlama Programı etkinlikleri kapsamında dağıtılacaktır.

8) 5 Haziran Dünya Çevre Günü ve Çevre Haftası İstanbul etkinliği İl Çevre Müdürlüğü ve Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi İl Çevre Çalışma Komitesi tarafından organize edilecektir.

9) Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleştirilecek Gençlik ve Orman Kampları İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanacak, okullara duyuruların yapılması ve öğrenci ve öğretmenlerin katılımı organizasyonunu İl Milli Eğitim Müdürlüğü yapacaktır.

I. FİNANSMAN/HARCAMALAR

Yapılacak olan çalışmaların ihtiyaç gösterdiği rnali kaynaklar;

a. İl Özel İdare Bütçesi

b. Büyükşehir Belediye Bütçesi

c. İlçe ve Belde Belediye Bütçeleri

d. Mesleki kuruluş imkanları

e. Gönüllü Kuruluşlar (Dernek ve Vakıfların imkanları)

f. Özel hukuk tüzel kişilerinin imkanları (Sponsorluk)

g. Gönüllülerin/hayırseverlerin bağış ve yardımları tarafından karşılanacaktır.

Yukarıdaki kamu kurum ve kuruluşları bütçelerinde yer almış olan çevre, kültür, sanat ve turizm gibi hizmet dallarına konulmuş olan ödenek ve paralan bu amaçla sarf edebilecekleri gibi, aktarma vb. gibi suretle bu amaca kaynak yönlendirebileceklerdir. Ayrıca, bundan sonra yapılacak bütçe çalışmalarında Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesine kaynak ayrılacaktır.

Mevcut veya ayrılacak kaynakların bu amaç doğrultusunda sarfı, yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılacak ve yapılış yöntemi ile ilgili birimlerin muhasebe yetkilileri ile harcamayı yapacak Valilik veya Kaymakamlık yetkililerinin işbirliği ve koordinasyonu ile belirlenecek ve uygulanacaktır.

J. PROJE İLE İLGİLİ YAYINLAR- YAZILI VE GÖRSEL MALZEME -TANITICI ÜRÜNLER

a. Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi Uygulama Rehberi,

b. Tespit ve İkaz Formları,

c. Çevre gönüllüsü öğretmen Kimlik Kartları,

d. Çevre gönüllüsü öğrenci Kimlik Kartları,

e. Çevre ile ilgili müzik ve film CD'leri,

f. Diğerleri

İl Çevre Müdürlüğü ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü koordinasyonunda ve İl Çevre Çalışma Grubu ü-yelerinin katkı ve katılımıyla hazırlanacak/hazırlatılacak İstanbul Valiliği tarafından bastırılacak/çoğaltılacak ve tüm İlçelere dağıtılacaktır.

İstanbul Valiliği Logosunun da içinde bulunduğu yeni bir tasarımla proje rozeti oluşturulacaktır. Tasarım ve ilk etapta belirli sayıda rozet İstanbul Valiliği tarafından yaptırılacak, İlçe Kaymakamlarına dağıtılacaktır.

Etkinliklerde kullanılmak üzere; panço, tişört, şapka, rozet v.s. malzeme İstanbul Valiliği tarafından belirli miktarlarda yaptırılacaktır.

Okullara dağıtılmak üzere ihtiyaç duyulacak Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi tanıtım ve promosyon ürünleri (şapka, tişört, panço, rozet, afiş) İlçe Kaymakamlıklarının oluşturacağı bütçe ve İlçe Çevre Çalışma Grubu üyelerinin katkılarıyla tetrîmi edecektir.

K. SONUÇ VE YÜRÜRLÜK

Gelecek kuşaklarımızın emaneti olan doğayı ve çevreyi korumak, geliştirmek bir insanlık görevidir.

Yukarıdaki genel esaslara göre yapılacak Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesi uygulama ve etkinlikleri dönem sonunda değerlendirilecek, eksiklikleri giderilerek her yıl okullar açıldığında yeniden uygulamaya konulacaktır. Çevre sorunları giderilinceye kadar bu uygulamada süreklilik sağlanacaktır.

Uygulamada görülecek eksiklik ve aksaklıkların, İl Çevre Müdürlüğüne ve/veya İl Milli Eğitim Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilmesi halinde her zaman düzeltilebilecek ve amaca ulaşılmasını sağlayacak her türlü düşünce, fikir veya tavsiye önemle dikkate alınacaktır.

Yukarıda belirtilen hususlar kamu görevlileri i-çin "Valilik Talimatı" olarak kabul edilecek ve kamu görevlileri bu talimatın gereklerini dikkatle ve duyarlılıkla yerine getireceklerdir. Projede görevli olan kamu personeli ihmal ve kusurlarından dolayı sorumlu olacaklardır. Sivil Toplum Kuruluşları ve vatandaşlarımızın proje amacına verecekleri önem, gösterecekleri ilgi çalışmalara büyük bir itici güç ve destek sağlayacaktır.

Doğanın, çevrenin, çocuklarımız ve torunlarımızın geleceğini korumak anlamında yarınlara yönelik en ciddi çalışmalardan bir olan Okullarda Çevre Eğitim ve Uygulama Projesine ilginizi ve desteğinizi esirgememenizi rica ediyorum.

Erol ÇAKIR

Vali

ÇEVRE EĞİTİM VE UYGULAMA PROJESİ İLETİŞİM TABLOSU

Kurum/ Kuruluş Adı

ÇEVRE BAKANLIĞI 0312 285 66 36 www.cevre.goy.tr

İSTANBUL VALİLİĞİ 0212 514 17 50 www.istanbul.org.tr
info@istanbul.org.tr

İstanbul İl Çevre Müdürlüğü 0212 519 49 15 istanbul@ucvt.gov.tr

grup e mail: eğitim.uygulama@yahoogroups.com

İl Milli Eğitim Müdürlüğü 0212 519 35 61 www.istanbul-meb.gov.tr

Orman Bölge Müdürlüğü 0212 262 77 09 istanbulorman@mynet.com

İstanbul İli Çevre Koruma Vakfı 0212 513 16 90

İSTANBUL'Ekonornik ve Sosyaİ İşbirliği Kent Konseyi